Enkodery inkrementalne – niezbędne we współczesnej automatyce przemysłowej
Enkoder inkrementalny, nazywany również enkoderem przyrostowym, a czasem także przetwornikiem obrotowo-impulsowym, jest urządzeniem specjalistycznym, które stosuje się najczęściej w automatyce przemysłowej. Odgrywa rolę czujnika kontroli ruchu poszczególnych części składowych danej maszyny. Enkoder inkrementalny to także źródło informacji diagnostycznych, a dzięki nim możliwa jest szybka i trafna lokalizacja możliwych usterek. Jak jest zbudowany, jak działa i jakie rodzaje enkoderów inkrementalnych można wyróżnić?
Enkoder inkrementalny: jak jest zbudowany i na jakiej zasadzie opiera się jego działanie?
Enkodery składają się z kilku podstawowych części. Jest zbudowany z wałka, do którego mocuje się tarczę kodową (wykonaną z niklu, szkła bądź plastiku lub metalu). Następnymi elementami budowy enkodera są dwa łożyska i dwa układy: skanujący i elektroniczny.
Sygnał emitowany przez układ optyczny urządzenia jest zdolny do dokładnego pomiaru położenia, ruchu, przesunięcia kątowego czy obrotu mierzonego podzespołu, który jest częścią składową danej maszyny lub linii produkcyjnej. Informacje te są generowane na tarczy kodowej. Enkodery opisuje się za pomocą kilku podstawowych parametrów:
- rozdzielczości (ilość impulsów na każdy obrót);
- rodzaju wyjścia (na przykład push-pull).
Rodzaje enkoderów inkrementalnych
Można wyróżnić dwa rodzaje enkoderów inkrementalnych:
- liniowe (pracują w różnych zakresach rozdzielczości; dzięki nim można dokładnie mierzyć pozycję i synchroniczność w ruchu liniowym);
- obrotowe (w tym rodzaju enkodera generowane są impulsy prostokątne, czyli czujniki, które mogą mierzyć przede wszystkim ruch obrotowy).
Dodatkowo enkodery inkrementalne obrotowe można podzielić ze względu na rodzaj zastosowanego czujnika. Można zatem mówić o:
- enkoderach optycznych: charakteryzują się niesamowicie wysoką precyzją dokonywanych pomiarów i idealnie nadają się do mierzenia falowników czy silników o dużej mocy; najczęściej montuje się w nich szklane tarcze kodowe;
- enkoderach magnetycznych: zapewniają maksymalną stabilność pomiarów w trudnych warunkach, czyli tam, gdzie występują bardzo silne wibracje lub zanieczyszczenie pyłem; odczytu dokonuje się za pomocą magnetycznej tarczy kodowej i czujnika Halla.
Zastosowanie
Enkodery enkrementalne znajdują swoje zastosowanie przede wszystkim w automatyce przemysłowej. Mierzą wtedy obroty podzespołów w różnych rodzajach maszyn. Dokonują również pomiarów na liniach produkcyjnych i montażowych.
Czujniki mierzą takie wartości jak prędkość, obrót, przyspieszenie, kąt, a także zmianę położenia. Idealnie nadają się do kontrolowania systemów sterowania ruchem maszyn. Poza tym przeznaczone są również do mierzenia poszczególnych wartości w przemyśle spożywczym i kosmetycznym.