Ciąże wysokiego ryzyka – przewodnik dla przyszłych mam
O ciąży wysokiego ryzyka mówimy wtedy, gdy lekarz stwierdzi występowanie czynników mogących doprowadzić do powikłań ciąży i porodu, np. poronienia, porodu przedwczesnego i innych zagrożeń dla życia matki i dziecka. Pamiętajmy, że jest to ryzyko, ale nie wyrok. Odpowiednio prowadzona ciąża zwykle kończy się pomyślnie. Jakie są przyczyny i zasady postępowania w ciąży wysokiego ryzyka?
Czynniki matczyne
Większość ciąż wysokiego ryzyka stwierdza się na podstawie danych z wywiadu przeprowadzonego z pacjentką. Są to następujące czynniki:
- Wiek matki – matki przed 18. i po 35. roku życia wymagają szczególnej troski – taki wiek niesie ryzyko nieprawidłowego wzrostu i tętna, a nawet śmierci dziecka.
- Choroby – cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość, nowotwory, padaczka, anemia, astma i inne choroby przewlekłe mogą mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży.
- Infekcje – lekarza należy też poinformować o infekcji lub podejrzeniu zakażenia np. cytomegalią, toksoplazmozą, kiłą, ospą wietrzną, różyczką, wirusem HIV oraz wirusowym zapaleniem wątroby.
- Złe nawyki – ryzyko niekorzystnego zakończenia ciąży zwiększają wszelkie używki – papierosy, alkohol i narkotyki – a także leki przyjmowane bez konsultacji z lekarzem.
- Historia ciąży – powikłania w historii wcześniejszych ciąż pacjentki – wielokrotne poronienia, porody przedwczesne lub poród martwego dziecka, niska masa urodzeniowa noworodka czy rzucawka – niosą ryzyko komplikacji w kolejnej ciąży.
Problemy w ciąży
Zdarza się, że w przebiegu zdrowej ciąży pojawiają się następujące zagrożenia życia lub zdrowia dziecka i matki:
- łożysko przodujące, przedwczesne odklejanie się łożyska
- ciąża mnoga
- wielowodzie lub małowodzie
- wady płodu i nieprawidłowości chromosomowe
Jak postępować?
Co zrobić, jeśli lekarz stwierdzi ciążę wysokiego ryzyka? Na to pytanie odpowiada doktor Anna Kluz-Kowal
z Gabinetu ginekologiczno-położniczego w Białymstoku: Przede wszystkim nie panikować – stres w ciąży jest niewskazany. Prowadzenie takiej ciąży zależy od rodzaju czynników ryzyka. W chorobach przewlekłych należy poinformować o tym fakcie lekarza i kontrolować stan zdrowia wykonując badania i przyjmując leki. Zaleca się częstsze niż w ciąży zdrowej wizyty u lekarza, zarówno ginekologa, jak i specjalisty. Cukrzyca, nadciśnienie i inne choroby, jeśli są prawidłowo leczone, nie wpływają na przebieg ciąży. To samo dotyczy innych czynników, np. odklejania łożyska czy niewydolności szyjki macicy. Ważny jest odpoczynek i ograniczenie aktywności fizycznej. Każda kobieta w ciąży powinna zadbać o zdrową dietę i zrezygnować z używek. Istotna jest profilaktyka. Zaleca się wykonywanie badań kontrolnych, nie tylko morfologii, ale też np. poziomu glukozy, przeciwciał toksoplazmozy, cytomegalii, różyczki, HIV, a także hormonów. Nie zapominajmy o regularnych pomiarach ciśnienia, tętna płodu oraz masy ciała dziecka i mamy. Tak kompleksowe postępowanie pozwala na czas wykryć i zminimalizować czynniki ryzyka.
